{ ตำนานเทพอารเมเนีย }
(1) อารามาซต์ (Aramazd) (จูปิเตอร์/ซุส) : มหาเทพสูงสุดแห่งอาร์เมเนีย บิดาแห่งทวยเทพทั้งปวงทั้งปวง ู้สร้างสวรรค์และโลก เขาถูกเรียกว่า "อารามาซต์ผู้ยิ่งใหญ่และกล้าหาญ" อารามาซต์เป็นแหล่งที่มาของความอุดมสมบูรณ์ของโลก ทำให้ออกผลิผลมากมายและอุดมสมบูรณ์ การเฉลิมฉลองเพื่อเป็นเกียรติแต่มหาเทพเรียกว่า Am'nor (เช่นเดียวกับ ฤดูใบไม้ผลิ วันวิษุวัต) สถานที่ศักดิ์สิทธิ์หลักของเทพอารามาซต์ตั้งอยู่ที่ อนี กามากิม (Ani Kamakhym) ซึ่งเป็นศูนย์กลางของอารยธรรมโบราณของอาร์เมเนีย ทรัพย์สมบัติและสุสานชนเผ่าของกษัตริย์อาร์ซากูนี หรือ อาร์ซาคูนิ (Arshaguni or Arshakuni) ของชาวอาร์เมเนียเองก็อยู่ที่นั่นด้วย (2) อนาฮิต (Anahit) (ไดอาน่า/อาร์เทมีส) : ธิดาหรือภรรยาของมหาเทพอารามาซต์, อนาฮิตเป็นเทพีเกี่ยวข้องกับผู้เป็นที่รัก, เกียรติยศ, ความอุดมสมบูรณ์, การรักษา, ภูมิปัญญาและเทพีแห่งสงครามแห่งอาร์เมเนีย และเธอยังเป็นมารดาแห่งเทพีทั้งปวง, อนาฮิตถูกปั้นขึ้นพร้อมกับเด็กบนมือด้วยทรงผมเฉพาะของแม่หรือสตรีชาวอาร์เมเนียและถูกเรียกว่า "ท่านหญิงอนาฮิตผู้ยิ่งใหญ่" ชาวอาร์เมเนียโบราณเชื่อว่าโลกอาร์เมเนียดำรงอยู่ได้โดยความประสงค์ของอนาฮิต และเธอยังเป็นเทพีแห่งการคลอดบุตรและการเจริญพันธุ์อีกด้วย การบูชาต่อเทพีอนาฮิตจะมีขึ้นในภูมิภาคเอริซาอาวันและในเมืองอาร์มาเวีย, เมืองอาร์ทาชัต และ เมืองอัชติชัต, ภูเขาแห่งหนึ่งในเขตสฟีน (Sophene district) เป็นที่รู้จักกันในนามบัลลังก์แห่งอนาฮิต จากข้อมูลของพลูทาร์ก (นักประวัติศาสตร์โรมัน) วิหารเอริซ่าเป็นวิหารที่มั่งคั่งที่สุดและมีเกียรติที่สุดในอาร์เมเนีย ระหว่างการเดินทางของมาร์ค แอนโทนี่ไปยังอาร์เมเนีย (34 B.C) รูปปั้นได้ถูกทำลายโดยทหารโรมัน พลินีผู้อาวุโส หรือ ไกอัส พลีนีอุส เซกันดัส (Pliny the Elder or Gaius Plinius Secundus) เล่าให้เราฟังเกี่ยวกับเรื่องจักรพรรดิออกัสตัสได้รับเชิญให้ไปรับประทานอาหารค่ำโดยนายพลคนหนึ่ง เขาถามถึงความจริงของผู้ทำลายรูปปั้นเทพีอนาฮิตถูกเทพีพิโรธและลงทัณฑ์จริงหรือไม่ พลีนีผู้อาวุโสได้ตอบนายพลคนนั้นว่า "ในทางกลับกัน ข้าต้อง - วันแห่งความโชคดีในการรักษาคุณด้วยส่วนหนึ่งของสะโพกเทวรูปทองคำนั้น (3) วาฮาน (Vahagn) (เฮอร์คิวลิส/ธอร์) : เทพองค์ที่สามของวิหารแพนธีออนอาร์เมเนีย วาฮานเป็นเทพแห่งฟ้าร้องและสายฟ้า สถานที่ศักดิ์สิทธิ์หลักของเทพวาฮานตั้งอยู่ที่เมืองอัชติชัตของทารอน (Taron แปลว่า โลก) ในภูมิภาคอาร์เมเนีย นอกจากนี้เขายังเป็นเทพเจ้าแห่งสงคราม, กษัตริย์อาร์เมเนียและแม่ทัพก่อนจะทำสงครามพวกเขาจะต้องมาบูชาเทพวาฮานเพื่อให้ท่านคุ้มครองและสนับสนุนพวกเขาในการรบ ต้นกำเนิดบทเพลงกำเนิดวาฮานของอาร์เมเนียโบราณ ในการเดินทางสู่สวรรค์และโลก, ในการเดินทางเช่นทะเลสีม่วง! การเดินทางที่ถือไว้ในทะเลกกสีแดง, ควันออกมาผ่านโพรงลำต้น, เปลวไฟออกผ่านโพรงลำต้น, และจากเปลวไฟ วิ่งสู่ เด็กหนุ่ม! ผมของเขาลุกโชติช่วง, เช่นเดียวกัน เขามีมัสสุลุกเป็นไฟ, และจักขุเหมือนดั่งสุริยัน!
เวอร์ชั่นอาร์เมเนีย
Երկնէր երկին, երկնէր երկիր,
Երկնէր եւ ծովն ծիրանի՜.
Երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնկ.
Ընդ եղեգան փող ծուխ ելանէր,
Ընդ եղեգան փող բոց ելանէր.
Եվ ի բացոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ.
Նա հուր հեր ուներ,
Բոց ունէր մօրուս,
Եվ աչկունքն էին արեգակունք:
(4) อัสท์ฮิค (Astghik) (โรมัน-กรีก: วีนัส/อะโฟร์ไดท์ | เมโสโปเตเมีย: อิชทาร์) : เทพีแห่งความรักและความงามและสายน้ำ เธอเป็นภรรยาหรือคนรักของเทพวาฮาน เทพแห่งฟ้าร้องและสายฟ้า วิหารของเธอตั้งอยู่ที่เมืองอัชติชัต ถูกเรียกว่า "ห้องแห่งวาฮาน" ที่ซึ่งอัสท์ฮิคได้พบกับคนรัก (วาฮาน) รูปปั้นของเธอมักจะทำขึ้นโดยไม่สวมเสื้อผ้าราวกับหญิงสาวที่งดงามกำลังว่ายน้ำ การเฉลิมฉลองเพื่อเป็นเกียรติแก่เธอจัดขึ้นในช่วกลางเดือนมิถุนายนและถูกเรียกว่า เทศกาลวาร์เดวาร์ (Vardevar) เป็นเทศกาลสาดน้ำที่จัดขึ้นของอาร์เมเนีย (วันสงกรานต์ของชาวอาร์เมเนียนั่นเอง) (5) เนเน่ (Nane) (อธีน่า) : ธิดาแห่งอารามาซต์, เทพีแห่งสงคราม สัทธิของเธอเชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับสัทธิอนาฮิต และมันไม่ใช่เรื่องสุ่มที่วิหารของเนเนะจะตั้งอยู่ในเขตเอคิยัค (กาวาร์) ใกล้กับวิหารอนาฮิต ซึ่งชาวอาร์เมเนียมักเรียกเทพีเนเนะด้วยคำย่อว่า "แนน (Nan)" ซึ่งหมายความว่าแนนเป็นเทพีที่มีอิทธิพลในชีวิตจิตญญาณของอาร์เมเนียโบราณ
(6) มิหร์ (Mihr) : เทพแห่งดวงอาทิตย์และแสงสวรรค์ เขาเป็นบุตรแห่งอารามาซต์ น้องชายของอนาฮิตและแนน แท่นบูชาหลักของเขาตั้งอยู่ในบากาฮาริช วิหารนอกรีตแห่งการ์นี เป็นสถานที่บูชาสำคัญของมิหร์
(7) เทีร์ (Tir or Tiur)(โรมัน: อะพอลโล/เมอร์คิวรี่ | กรีก: อะพอลโล/เฮอร์มีส) : เทพแห่งการเขียน, ภาษา, การศึกษาวาทศาสตร์ภูมิปัญญา, ศิลปะ, วิทยาศาสตร์และการศึกษา อีกทั้งเขายังเป็นล่ามเทพผู้แปลความฝัน/นิมิต เทีร์ยังเป็นราชหัตถ์เลขาของมหาเทพอารามาซต์. วิหารของเทีร์ตั้งอยู่ใกล้กับเมืองอาร์ทาชัตและถูกเรียกว่า "ราชสำนักกราชิอารามาซต์" หรือ "เมฮายันศึกษาวิทยาศาสตร์" เขาเป็นบุตรของ เฮก (Hayk) และยังนับได้ว่าดำรงตำแหน่งสำคัญเป็นหัวหน้าผู้ส่งสารของมหาเทพอารามาซต์ และ ผู้บันทึกการกระทำความดีและความชั่วของมนุษย์และผู้ชี้นำทางวิญญาณไปสู่ปรโลก เขาใช้เวลาหนึ่งเดือนของปีในการบันทึกวันเกิดและการเสียชีวิตของผู้คนลงในบันทึกของเขา ส่วนอีก 11 เดือนใช้ไปกับการมอบแรงบันดาลใจให้กับนักเขียนกวี, นักดนตรี, นักประติมากรและสถาปนิก
(8) อะมานอร์ หรือ วานาตูร์ (Amanor or Vanatur) : (อาจเป็นเทพเจ้าองค์เดียวกันที่มีชื่อแตกต่างกัน) เป็นเทพแห่งปีใหม่และผลผลิตใหม่ของอาร์เมเนีย ในการเฉลิมฉลองเพื่อเป็นเกียรติแก่เขาเกิดขึ้นในปลายเดือนมิถุนายนและถูกเรียกว่า นาวาซาร์ด (Navasard) เทศกาลปีใหม่ของอาร์เมเนีย, แท่นบูชาของเขาตั้งอยู๋ในเมืองบากาเวน หรืออีกตำนาน อะมานอร์เป็นเทพเจ้าแห่งปีใหม่และผลผลิตใหม่ และ วานาตูร์ เป็นเทพแห่งการต้อนรับและครอบครัวที่สมบูรณ์
(9) โซไวนาร์ หรือ นาร์ (Tsovinar or Nar) : เทพีแห่งทะเล, สายน้ำและฝน เธอเป็นเทพีที่มีความโหดร้ายและดุที่บังคับควบคุมฝนและลูกเห็บตกลงมาจากสวรรค์ด้วยโทสะของเธอ, ชื่อโซไวนาร์ของเธอแปลว่า "ธิดาแห่งท้องทะเล" และเธอยังเป็นมารดาแห่งซานาซ่าร์ (Sanasar) และ แบคดาซาร์ (Baghdasar) เธอเป็นหนึ่งในเทพอาร์เมเนียที่มีอายุเก่าแก่และมีหลักฐานว่าในช่วงก่อนหน้านี้ฐานะเทพีนาร์ของเธอมีลักษณะเช่นเดียวกับ อนาฮิต แต่ถูกแทนที่ในภายหลัง ชื่อของเธอแปลว่า "Nar of the Sea | นาร์ออฟเดอะซี" และอาจมีความเกี่ยวข้องกับไซเรนของกรีก
(10) สปานดาราเม็ท หรือ ซานดาราเม็ท (Spandaramet or Sandarame) (พลูโต/ฮาเดส | เซเรส/ดีมิเทอร์) : เป็นเทพีแห่งความตาย, โลกผู้ปกครองใต้พิภพและนรก บางตำนานกล่าวว่า Spandaramet เป็นภรรยาของอารามาซต์ ซึ่งเธอเป็นเสมือนผู้พิทักษ์ดินแดนจิตวิญญาณและเถาวัลย์ สปานดาราเม็ทยังเป็นเทพีแห่งดินของชาวอาร์เมเนีย เธอเป็นตัวแทนของความอุดมสมบูรณ์ (ผลของเถาองุ่น) และที่พำนักของคนตาย สปานดาราเม็ทจึงสอดคล้องกับดีมิเทอร์หรือเซเรสอีกด้วย
(11) บาร์ซามิน หรือ บาร์ชิ-มเนีย (Barshamin or Barshimnia) : เป็น 1 ในเทวรูปบูชาที่ไทกรานจากการขนส่งจากเมโสโปเตเมียเข้าสู่อาร์เมเนียและตั้งอยู่ที่หมู่บ้านธอร์แดน (village of Thordan) ใน ดารานากี (Daranaghi) รูปเคารพสีขาวเจิดจรัสทำจากงาช้างและคริสตัลทำด้วยเงินชื่อ บาร์ซามิน (Barshamin) มาจากภาษาฟินีเซียน Ba-ala-shamin ในรูปแบบภาษาอาราเมอิกแปลว่า "เจ้าแห่งสวรรค์" เหมือนเบลแห่งบาบิโลน
(12) อะเรย์ (Aray) : เทพแห่งสงครามที่ไม่ค่อยมีคนรู้จัก | 
